KHWAJA AHMAD YASAWI’S TOPONYMIC HERITAGE HOCA AHMET YESEVİ'NİN TOPONİMİK MİRASI

Bu makale, Hoca Ahmet Yesevi gibi ünlü bir tarihi şahsiyetin toponimik mirasını kapsamlı bir şekilde inceleyen ilk bilimsel araştırmadır. Bu çalışmada Ahmet Yesevi'nin "Divan-ı Hikmet"i ve Süleyman Bakyrgani'nin "Ahirzaman" adlı eseri toponimi araştırma konusu olarak ele alınarak, Türkistan şehrini isimlendiren kişinin Ahmet Yesevi olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca Bolatbek Korganbekov ve Meşhür Cüsüp tarafından derlenen Hoca Ahmet Yesevi'nin hayatıyla ilgili efsaneler, bazı yer adlarının etimolojik kökenini dikkate alan yer adları efsanesi olarak incelenmektedir. Bununla birlikte, çalışmada Hoca Ahmet Yesevi gibi önemli bir mutasavvıfın toponimik mirası incelenip sınıflandırması sunulmuştur. Böylece Ahmet Yesevi'nin eserlerine yeni bir açıdan bakılmıştır. Ahmet Yesevi'nin toponimik mirası olarak kabul edilen yer ve su adları üç ana gruba ayrılmıştır. Bunlar: 1. Yazarı Ahmet Yesevi'ye ait olan yer ve su adları; 2. Ahmet Yesevi'nin toponimik mirası sayılan Kazakistan'ın kutsal yerleri listesinde yer alan nekronimler, Ahmet Yesevi, akrabaları ve müritlerinin türbeleri; 3. Ahmet Yesevi'nin akrabaları ve müritlerinin etkisi altında ortaya çıkan yer ve su adlarıdır. Çalışmanın bulgularına göre Yesevî'nin toponimik mirası olarak toplam 33 yer-su ismi ele alınmıştır. Bunlardan on üçünün ekonomi, ikisinin hidronim, birinin oronim ve on yedisinin de nekronim olduğu ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: Toponim, Toponim Mirası, Nekronim, Hidronim, Ekonomi, Yoğun Toponimi, Hoca Ahmet Yesevi, Türkistan.