Âşık Veysel’in Türkülerinde Alevi ve Bektaşi Kültürünün İzleri

ÖzBu makalede, Âşık Veysel’in türkülerinde Alevi ve Bektaşi kültürü, inanç ve değerlerinin izleri tespitedilmeye çalışılmıştır. Ozanlık geleneğinin en güçlü olduğu illerden biri Sivas’tır. Sivas şehri “ozanlarocağı”, “âşıklar diyarı”, olarak meşhur olmuştur. Sivas’ın yetiştirdiği önemli halk ozanlarından biriÂşık Veysel’dir. Âşık Veysel, 1894 yılının Şarkışla ilçesinin Sivrialan köyünde doğdu. Böylece Veyseliçin uzun ve ince bir yol hikâyesi başlamış oldu. Âşık Veysel, Alevi ve Bektaşi geleneğinin güçlüolarak yaşandığı Emlek yöresinde doğmuştur. Âşık Veysel’in yetişmesinde bu yörenin ozanlarının çokbüyük katkıları olmuştur. Veysel, farklı inanç ve düşünceye sahip her ferdin düşüncesine, duygusuna,inancına ve dünya görüşüne saygı duyarak şiirlerinde tabiat, vatan-millet ve birlik, aşk, acı, keder,milli, dinî-tasavvufî konuları ele almıştır. Âşık Veysel’in sevgi, saygı, hoşgörü, tevazu, ilahi ve beşeriaşk konularını çok kuvvetli şekilde işlediğini ve bu konuları kendi sazı ile türkülerinde okuduğunubiliyoruz. Âşık Veysel’in dinî-tasavvufî ve mistik yönünün çok kuvvetli olmasının en önemli nedeni,onun manevi dünyasını inşa eden ruh mimarlarının huzurunda bulunmuş olmasıdır. Mescid köyündeBektaşi dergâhı kuran Salman Baba, onun önemli dostu ve ilk öğretmenidir. Veysel’i yetiştiren AleviOcakları ve Bektaşi Dergâhlarıdır diyebiliriz. Âşık Veysel’in türkülerinde Alevi ve Bektaşi inançve değerlerinin izlerini görmek mümkündür. Âşık Veysel’in şiirlerinde Alevi ve Bektaşi Tasavvufanlayışına ilişkin kavramların ve sembollerin yer aldığını görüyoruz.Anahtar Kelimeler: Âşık Veysel, Alevilik, Bektaşilik, Ozanlık, Kültür, Âşıklık Geleneği.