Alevi İnanç Sisteminde Bir Mikro Merkez Olarak "Dar" Kavramının Etrafında Oluşan Anlam Alanı ve Ritüel Evreni

               Alevi- Bektaşi inanç sistemi bağlamında, cem ibadetlerinin kendine özgü ritüelik kavram alanı içerisinde dâr, fiziksel olarak cemin icra edildiği meydanın orta yerini karşılamak için kullanılan bir terimdir. Alevi-Bektaşi inancı çerçevesinde, dâr kavramı etrafında oluşan geniş bir söz varlığı ile kavram odaklı biçimlenen ritüel düzenleri mevcuttur. Dâr, ritüelik bir ifade olmasının yanında, felsefî ve sosyolojik boyutta da karşılığı olan, çok katmanlı bir terim olma özelliği gösterir. Huzura çıkmayı, talip olmayı, meydanda bulunmayı, özünü ortaya koymayı simgeleyen dâr kavramı, tasavvufî cevaplarla donatılan, zahirî olmaktan ziyade bâtıni düzeyde karşılığı olan bir meydana işaret eder. Alevi-Bektaşi inanç dairesi çerçevesinde anlamlı olan çeşitli kültürel ve inançsal figürler de dâr olgusu üzerinden telmihen yaşatılmakta, böylelikle kolektif belleğin canlı tutulması ve geleneğin aktarılması mümkün kılınmaktadır. Kavramın anlam yükü göz önünde bulundurulduğunda, ritüelik bir terim olarak değerlendirilmesinin yanında, bâtıni boyutu da göz önünde bulundurularak art anlamlarının okunaklı hale getirilmesinin gerekli olduğu açıktır. Bu çalışmada, dâr kavramının ne olduğu üzerinde durularak semantik içeriği ele alındıktan sonra, kavram etrafında gelişen, ritüelik terimler, deyimler, tercümanlar ve gülbanklardan oluşan söz varlığı ile dâr merkezli gelişen ritüelik evren hakkında bilgi verilecektir.
Anahtar Kelimeler: Alevi-Bektaşi, cem, dâr, ritüel.