Şairin Psikolojik Yönünü Anlamaya Yardımcı Olması Bakımından Mersiyeler -Şeref Hanım Örneği-

Mersiyeler, klasik Türk edebiyatına ait bir nazım türü olup, vefat edenin arkasından söylenen duygu yüklü şiirlerdir. Lirizmin ileri derecede hissedildiği bu tür şiirlerden, az da olsa, şairin psikolojisini anlamak mümkündür. Çalışmanın konusu, mersiyeler bağlamında şairin psikolojik yönünü tahlil etmektir. Ancak çalışmanın kapsamı Şeref Hanım divanında geçen mersiyeler ile sınırlandırılmıştır. Çünkü duygusallığın hat safhada olduğu mersiye türünde şöhret bulmuş olan Şeref Hanım’ın, kadın olmasının da etkisiyle, psikolojik yönünün daha iyi tespit edilebileceği düşünülmüştür. Çalışmanın amacı ise hem şairin psikolojisinin hem de söz konusu tür ile birlikte klasik şiirin psikolojiyle irtibatlı yönünün daha yakından tanınmasını sağlamaktır. Şeref Hanım divanındaki mersiyelerden seçilen şiirler, konu bütünlüğü de göz önünde bulundurularak, yorumlanmaya çalışılmıştır. Şairin duygularının ağır bastığı şiirlerin örnek olarak tercih edilmesine özen gösterilmiştir. Örnek şiirlerin günümüz Türkçesiyle birebir karşılığının verilip düz cümle halinde aktarılmasından ziyade, ne mana ifade ettikleri üzerinde durulmuş, bir bakıma bu çalışmada anlama dayalı şerh yöntemi uygulanmıştır.Mersiyeler, sevilen birinin ölümüne duyulan üzüntü ve acıyı, bu ölüme sebep olanlar varsa, onlara karşı beslenen kin ve öfkeyi ifade eden şiirler olduğu için, şairin psikolojisinin sadece hüzün ve nefretle irtibatlı yönlerini tanımamıza olanak sağlamışlardır.