Ziyaret Fenomeninden İsim Kültürüne: Fatih Ahmet Baba Türbesi Örneği

Main Article Content

Abdullah ÖZBOLAT
Atıf: Özbolat, Abdullah. "Ziyaret Fenomeninden İsim Kültürüne: Fatih Ahmet Baba Türbesi Örneği". TÜRK KÜLTÜRÜ VE HACI BEKTAŞ VELİ ARAŞTIRMA DERGİSİ / (): 71-88. .

Zotero Mendeley EN EndNote

Özet

Bu çalışmanın konusu, ziyaret fenomeni ve isim kültürü ilişkisidir. Elazığ/Harput Fatih Ahmet Baba Türbesi örneğinde ziyaret fenomeninden isim kültürüne bir yansıma gözlenmektedir. Türbeyi ziyaret ettikten sonra doğan çocuklara, minnet ve şükran göstergesi olarakveli kimsenin ismi verilmektedir. Elazığ’da Fethi Ahmet isminin yaygın olması, Harput’ta bulunan Fatih Ahmet Baba Türbesi ile ilişkilendirilmektedir. Türbelerin belirli dileklerkonusunda uzmanlaşmış olarak görüldüğünde, Fatih Ahmet Baba Türbesi, erkek çocuk ve yaşaması istenen çocuk konusunda uzmanlaşmış olarak düşünülmektedir. Çalışmanınörneklemi, Fatih Ahmet Baba türbesinden dolayı Fethi Ahmet, Fatih Ahmet, Fetih Ahmet ve Ahmet Fethi ismi verilen kişilerden oluşmaktadır. 60 kişiden oluşan örneklemgrubuna kartopu tekniği ile ulaşılmıştır. Örneklem grubunun yaş aralığı, 18-53 olarak tespit edilmiştir. Nitel yöntemin kullanıldığı çalışmada, veriler görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Saha çalışmasının bulgularından hareketle, ziyaret fenomeninden isim kültürüne yansıma sekiz boyutta kavramsallaştırılmıştır. Bu boyutlar, aracı kullanma boyutu, tıbbi çaresizlik boyutu, toplumsal cinsiyet boyutu, manevi yön atfetme boyutu, isim-kişiliğin taşınması boyutu, rüya motifi boyutu, Alevilik-Sünnilik boyutu ve rasyonelleşme-sekülerleşme boyutu olarak sıralanmaktadır. Çocuk sahibi olmak, özellikle de erkek çocuk ve doğan çocuklarınyaşaması konusunda Fatih Ahmet Baba Türbesi örneğinde kutsal, tezahür etmektedir. Bu araştırma Fatih Ahmet Baba türbesi örneğinde, dilenen dileklerin ve adanan adakların olgusal karşılığını saha çalışmasının sunduğu verilere dayanarak incelemeye ve tahlil etmeye çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Ziyaret fenomeni, isim kültürü, kimlik, türbe, Elazığ

Article Details