Seyyid Alizâde’nin Hızırnâme’si Bağlamında Alevî Düşüncesinde Hızır İnancı

Hızır inancı, farklı isimlerle de olsa birçok toplumda görülmektedir. İslam toplumlarında bu düşüncenin kabul görmesinde nasların doğrudan katkısı olmuştur. Türk halk inancında önemli karşılığı olan bu inanç Alevî-Bektâşî düşüncesine tesir etmiştir. Hızırnâme, Hızır ve ricalü’l-gayb denilen veliler hakkındaki telakkilere ait manzum eserlerin ortak adıdır. Hızırnâmler, ihtiva ettikleri özellikleri bakımından, Alevî-Bektâşî düşüncesinde Buyruklar kadar önemlidir. Bu eserlerde Alevî-Bektâşî düşüncesinde önemli olan çok sayıda inanç ve kavramlara yer verilmektedir. Bunlardan bazıları; dört kapı kırk kam, üç sünnet, yedi farz, musahiplik, kurban,  dâr, on iki imam, tecellâ ve teberrâ, Ali-Muhammed, Hasan, Hüseyin, gibi kavramlardır. Hızır’ın uzun yaşanması ile imamın gaybeti arasında irtibat kurulmaktadır. Ayrıca eserde çeşitli oranlarda Şii etkileşimi görülmektedir. Bu makalede Seyyid Alizâde’ye ait Hızırnâme’deki Hızır inancı ve Hızır ve tipolojisi ele alınmaktadır.