Safevi Tarikatı’nın Seyidliği ve Şiiliği Meselesi

Şeyh Safiyüddin Erdebili Safevilerin Erdebil tarikatı kurucusu olarak bilinmektedir ve seyyid ve Şii olduğu meselesi günümüze kadar açık bir şekilde ortaya konulamamıştır. Bazı tarihçiler Sünni ve Şafi olduğunu söylerken, bazıları da seyyid ve Şii olduğunu iddia etmişlerdir. Safiyüddin Erdebili’den sonra tarikatın başına geçen oğlu Sadreddin döneminde İbn-i Bezzaz tarafından yazılan Safvetü’s-safa isimli eserde düzenlenen bir şecerede tarikatın kurucuları seyyid olarak gösterilmişlerdir. Sünni ve Şafi olduklarını söyleyen tarihçiler, Arap olmadıkları için bunların seyyidliğinin iddia edilemeyeceğini, Türk veya Kürt olabileceklerini söylemişlerdir. Ahmed Kesrevi, seyyidlik meselesinin tarikatın ikinci lideri Sadreddin ile birlikte başladığını, bunun da siyasi hedefler için kullanıldığını söylemiştir. Bu çalışmada tarikatın kurucularının seyyid olduğunu kabul edenlerin dayandığı temel gerekçeler ile seyyidlik meselesine karşı çıkanların gerekçeleri karşılaştırılmıştır. Şia mezhebinin cari olduğu İran coğrafyasında iktidara gelen Safevi Tarikatı’nın amacı, Safiyüddin Erdebili’den başlayarak Şah İsmail’e kadar irdelenmiştir.