Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde Çepni Türkmenleri ile Güvenç Abdal Ocağı’nın Kuruluşu

Çepniler, Oğuz Türklerinin 24 boyundan birisidir. 1071’de yapılan Malazgirt Savaşı’ndansonra Çepni Türkmenlerinin ağırlıkta olduğu Dânişmendliler, Anadolu’nun kuzey bölgesininfethini üzerine almış ve ilk olarak Sivas’ı başkent yapmışlardır. Başkent, daha sonraNiksar’a taşınmıştır. Sivas ve Niksar çevresinde Çepniler ile ilgili yer isimlerinin çokluğu dikkatçekici durumdadır. Dânişmendliler yıkıldıktan sonra Çepni Türkmenleri Mesudiye’ninKale köyü merkez olmak üzere Hacıemiroğulları Beyliği’ni kurmuştur. Beylik merkezi dahasonra Ordu ilinin 4 km kuzeyinde bulunan Eskipazar’a taşınmıştır. Mesudiye çevresinde kayalarınüzerinde sık rastlanılan Çepni damgaları dikkate değerdir. Tarihî kaynaklarda beyliğinyöneticileri “Mir-i Çepniyan” olarak anılmaktadır. Fethettikleri Kürtün ve çevresi tahrirdefterlerinde Vilayet-i Çepni olarak kaydedilmiştir. Hacı Bektaş Velî, bu bölgedeki ÇepniTürkmenlerinin yerleşmesine yardımcı olmak ve onları dinî konularda aydınlatmak amacıylaGüvenç Abdal’ı, Kürtün’de bulunan Süme Kalesi’nin batısındaki Taşlıca köyüne göndermiştir.Bölgedeki Aleviler, hâlâ merkezi Ordu’nun Gürgentepe ilçesinde bulunan GüvençAbdal Ocağı’na bağlıdır. Çepni Türkmenleri Ünye’nin batısından Vakfıkebir’e kadar olanbölgeye Hacıemiroğulları Beyliği zamanında yerleşmişlerdir. Çepni Türkmenlerinin kurduğuHacıemiroğulları Beyliği, 1427’de Osmanlı Devleti’ne bağlanmış ve tarih sahnesinden çekilmiştir.Çepni Türkmenleri; 1461’de Trabzon’un fethi ile daha doğulara göçmüşler, Artvinsınırlarına kadar yer yer iskân etmişlerdir. Bölgede Çepni kültürü hâlâ canlıdır. Giresun’undoğusu ile Trabzon’a bağlı Şalpazarı ve Beşikdüzü ilçelerinde yaşayanlara hâlâ Çepniler denilmektedir.Bu yörenin giyiniş tarzı ve sözlü kültürü de Çepni kültürü olarak adlandırılmaktadır.Kayaların üzerindeki Çepni damgaları ve Çepni kilimleri bunlara ilave edilebilir.Anahtar Kelimeler: Çepni Türkmenleri, Alevilik, Güvenç Abdal, Güvenç Abdal Ocağı