Osmanlı Arşiv Belgelerine Göre Kızıldeli (Seyyid Ali Sultan) Zaviyesi (1826-1852)

Bu etüde konu edilen Kızıldeli (Seyyid Ali) Sultan Zaviyesi, bir Bektaşi Zaviyesi’dir. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla (1826), bu ocakla ilgili sayılan Bektaşi Tekkeleri de faaliyetten alıkondu. Kızıldeli Zaviye ve Tekkesi de bunlardandır. Ancak, Kızıldeli Tekkesi’nin mal varlığının büyük kısmına devletçe el konduğu hâlde, tekke tamamen kapatılmamıştır. Zaviyede bulunan türbelere türbedar atanmış, bazı emlak türbedarlara bırakılmış, hatta zaviyenin vakfı küçültülerek korunmuş ve Kızıldeli evladından olan türbedarlara gelir verilmiştir. Tekkenin eski mal varlıklarının yeniden elde edilmesine çalışan Kızıldeli evlatları bunu tam olarak başaramamıştır. Yine de tekkenin faaliyetleri türbedarlar tarafından fiilî olarak gittikçe yaygınlaştırılmış, bir kısım emlak da geri alınmıştır.  Anahtar Kelimeler: Bektaşi Zaviyeleri, Bektaşi Tekkeleri, Yeniçeri Ocağı, Sultan II. Mahmud, Kızıldeli Tekkesi, Dimetoka Kazası, Çirmen Sancağı