BİN TANRILI ZAMANLARINDA ANADOLU’DA DİN

Anadolu’nun ‘Bin Tanrılı’ zamanları, MÖ. II. Bin yılın ilk çeyreği itibariyle tarih sahnesinde yerini alarak özgün bir din yaratan Hititlerin zamanıdır. Kendilerini “bin tanrılı” bir ülkenin sakinleri olarak adlandıran bu eski Anadolu uygarlığının, “bin tanrıyı” oluşturma sürecinde belirleyici olan, Ege Denizi’nden Basra Körfezi’ne Karadeniz’den Mısır’a kadar birçok çağdaş uygarlıkla kurmuş oldukları siyasi ve kültürel ilişkilerdir. Kozmopolit yapısı, askeri ve diplomatik stratejileri ile çağının güç merkezlerinden biri olan bu uygarlıktan, günümüze ulaşan arkeolojik kalıntılar, çivi yazılı ve hiyeroglif belgeler Anadolu’nun kültür tarihine ışık tutmaktadır. Bu kadim dilin ve kültürün incelenmesi, günümüz Anadolu kültürünün birçok yönünün anlaşılmasında büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı nüfuz alanlarındaki Hatti, Luvi, Pala gibi eski Anadolu uygarlıklardan Sümer, Hurri, Asur, Babil gibi komşu uygarlıkların tanrılarına, kalabalık bir tanrı topluluğu yaratan Hitit zamanı Anadolu’sundaki dini yapıyı inceleyerek teolojiden, dinler tarihine; kültür tarihinden din psikolojisine “din ve inanç” eksenli çalışmalar yürüten pek çok disipline katkı sağlamaktır.
Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu, Din, Hitit, Tanrı, Ritüel.