BU YIL BU DAĞLARIN KARI ERİMEZ’ ADLI ESERİN MAKAMSAL ANALİZİ: FEYZULLAH ÇINAR İCRASI

Alevi-Bektaşi inancının önemli mihenk taşlarından biri olan Pir Sultan Abdal, 16. yüzyılda yaşadığı düşünülen halk şairidir. Halkın yanında her daim tarafını belli eden ve sosyal meselelere kayıtsız kalmayan Pir Sultan Abdal, kendisinden sonra gelen halk şairleri, aşıkları ve ozanları derinden etkilemiştir. Pir Sultan Abdal’dan etkilenen ozanlardan biri ise Feyzullah Çınar’dır. Bu araştırmada, erken yaşlarda bağlama çalmaya başlayan ve ozanlık geleneğinin yoğun yaşandığı Çamşıhı yöresinde önemli yere sahip olan Feyzullah Çınar’ın “Bu Yıl Bu Dağlarrın Karı Erimez” adlı eseri icrasının makamsal analizi ele alınmıştır. Sözlerini on birli hece vezni ile yazan Pir Sultan Abdal’a ait “Bu Yıl Bu Dağların Karı Erimez” adlı esrinin ezgi çekirdeği modeli üzerinden müzikal olarak incelenmesi amaçlanmıştır. 5/8’lik usul ile Uşşak makamında bestelenmiş ve Nida Tüfekçi tarafından 1977’de TRT Müzik Dairesi Yayınları THM Repertuvarı’na kazandırmıştır. TRT Müzik Dairesi Yayınları THM Repertuvarı 1977 inceleme tarihli ve 1562 sıra no’lu olarak yer alan eser ile Feyzullah Çınar’ın 1978 yılında TRT’de çalıp söylediği eserin performansı, önemli farklılıklar göstermektedir. Bu nedenle TRT eserinin performansı yeniden notaya alınarak detaylı incelenmiştir. Araştırma betimsel araştırma yöntemlerinden “tarama (survey)” modeliyle yürütülmüştür. Araştırmanın sonucunda, TRT performansının dikkatli bir şekilde notaya alınan, sözleri Pir Sultan Abdal’a, bestesi Feyzullah Çınar’a ait olan bu eserde, Anadolu yurdunun ana unsurları arasında sayılabilen makam yapısı içerisinde Geleneksel Türk Müziğinde kullanılan Uşşak, Hüseyni ve Huzi makamsal ezgi çekirdekleri sıklıkla işlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Pir Sultan Abdal, Feyzullah Çınar, Deyiş, Nefes, Ezgi Çekirdeği.