ANADOLU ALEVÎLİĞİNİN TEMEL SORUNLARI

Anadolu’da nüfus oranının yoğunluğu dikkate alındığında Alevîlik ve Bektaşîlik en fazla dikkat çeken gruptur. Son elli yılda hep gündemde olan Alevîlik, dini, siyasi, etnik, ekonomik boyutlarıyla yoğun bir şekilde tartışılmıştır. Aslında Alevîlik ve Bektaşîliği bütün dünyanın ve buna bağlı olarak Türkiye’nin içine sürüklendiği “değişim” sürecinden bağımsız olarak ele almak doğru değildir. Bütün toplumsal yapıların hızlı bir şekilde değişim ve dönüşüm geçirdikleri son iki asırda Alevîliğin bundan uzak kalabilmesinin imkânı yoktu. Özü itibarıyla güven esasına dayanan ve daha ziyade kırsal bölgelerde kapalı bir yapı içinde hayatlarını sürdüren Alevîlerin yirminci yüzyılın ikinci yarısında geçirdikleri değişim ve dönüşüm, yaşanılan çağın özelikleriyle ancak izah edilebilir. Dolayısıyla konunun geçmişten gelen tarihi, sosyal, siyasi, ekonomik ve dini pek çok boyutunun yanında, modern dönemin beraberinde getirdiği problemler de vardır. İşte bu makalede Anadolu Alevîliğinin ana meseleleri ele alınmıştır. Bu bağlamda Alevîlik çalışmalarında nasıl bir yöntem takip edilmesi gerektiği hususuna yer verilmiş ve mevcut bilgilerin güvenirliği meselesi tartışılmıştır. Ayrıca Alevîlik kavramının sınırları, Alevîlerin etnik kökenleri meselesi, dini durumlarına dair yaklaşımlar ve siyasallaşma sorununa yer verilmiştir. Böylece Anadolu Alevîliğinin günümüzdeki temel sorunları hakkında bilgi sahibi olmak isteyenlere genel anlamda ve objektif bir şekilde bilgi verilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimler: İslam Mezhepleri Tarihi, Alevîlik ve Bektaşîlik, Alevîliğin Sorunları, Tanımlama Sorunu, Siyasallaşma sorunu, Temsil Sorunu.