MALATYA ALEVİ KÖYLERİNDE HALK HEKİMLİĞİ İLE İLGİLİ İNANIŞ VE UYGULAMALAR

Halk hekimliği, halk kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır. Halk hekimliği, sosyokültürel yapı içerisinde nesilden nesile aktarılır, sağlık-hastalık sistemine ilişkin geleneksel bilgi kaynaklı teşhis ve tedavi yöntemlerini içerir ve çeşitli korunma ve sağaltım uygulamalarına dayanır. Bu çalışmada, Malatya il ve ilçelerine bağlı köylerde ikamet eden Alevilerin, geleneksel halk hekimliği uygulamaları değerlendirilmiştir. Çalışmanın verileri nitel araştırma modelinin etnografik deseni bağlamında ve amaçlı örnekleme yöntemiyle otuz üç kaynak kişi ile gerçekleştirilen mülakatlar çerçevesinde elde edilmiştir. Araştırma alanından elde edilen bu veriler betimsel açıdan ele alınmıştır. Araştırmaya ilişkin tespit ve değerlendirmeler sonucunda Malatya köylerinde yaşayan Aleviler için geleneksel halk hekimliğine dair inanış ve uygulamalar gündelik yaşam kültürünün merkezi alanlarından biridir. Aleviler için özellikle bitkiler, otlar, hayvani ve madeni ürünler bağlamında oluşturulan sağlık-hastalık sistemi, doğaya atfedilen kutsallık bağlamında işletilmektedir. Bu açıdan kırsal yaşamın sürdürülebilir kılınmasında da sağlığa-hastalığa ilişkin geleneksel bilginin önemli bir yeri vardır. Dolayısıyla diğer birçok alanın yanı sıra modern tıpta yaşanan gelişmeler her ne kadar geleneksel yapı üzerinde dönüştürücü etkiye sebep olsa da Aleviler arasında halk hekimliğinin varlığını devam ettirir bir görünüm sergilediği savunulabilir.
Anahtar Kelimeler: Malatya, Alevi Köyleri, Halk Hekimliği, İnanış, Uygulama, İnceleme