THE SIGNIFICANCE OF SHĀHNĀMIH-YI ḤAQĪQAT FOR THE AHL-I ḤAQQ TRADITION EHL-İ HAKK GELENEĞİ İÇİN SHĀHNĀMIH-YI HAQĪQAT'IN ÖNEMİ

Birkaç asırlık gizlilik ve sözlü geleneğin devamı, buna İran'ın tecrit edilmiş bölgelerde Ehl-i hakk arasındaki din alışverişini sınırlayan iletişim ve ulaşım altyapısının içler acısı durumu, bölgenin siyasi istikrarsızlığı ve coğrafi sınırlardaki dönemsel değişiklikler ve bunun sonucunda resmi dinin değişmesi, çeşitli kabile ve din savaşlarının eşlik ettiği veya sonuçlandığı, yeni Ehl-i hak kehanetlerinin ortaya çıkışı ve ardından yeni lider ailelerin (khandan) kurulması ve bir dizi dil ve kabile geleneklerindeki farklılıklar da dahil olmak üzere diğer sosyal ve kültürel faktörlerin etkisi, 19. yüzyılda Ehl-i hak gruplarında bir heterojenliğe yol açtı. Shāhnāmih-yi Ḥaqīqat'ın kompozisyonu, hem dinler arası hem de dinler arası söylemlerle karakterize edilen bu karmaşık sosyal bağlam içinde ortaya çıktı. Shāhnāmih-yi Ḥaqīqat, Ehl-i hakk'ın tüm sözlü geleneğini derlemeye ve halka sunmaya çalıştığı için Ehl-i hak geleneğini ve bu heterojen topluluğun dini kolektif kimliğini keşfetmek için çok uygundur. Bu araştırmanın amacı, Şâhnâmih-yi Hakîkat aynasında Ehl-i hak geleneğini gözden geçirmek ve Ehl-i Hakk'ın dini kolektif kimliğini gösteren çeşitli unsurları, kalıpları, konuları veya kavramları araştırmaktır.
Anahtar Kelimeler: Ehl-i hak, Shāhnāmih-yi Ḥaqīqat, Ḥājj Niʿmatullāh, Dini Kimlik, Kolektif Kimlik.