OLMASA MEKTUBUN... FAZLULLAH’IN TORUNUNUN ŞAHRUH DÖNEMİNDE YAŞADIKLARI THE STORY OF FAḌLALLAH'S GRANDSON’S UNDER THE REIGN OF SHĀHRUKH

Hurufilik tarihinin en önemli belgelerinden biri, Sahîfetü’l-İstihlâs olarak bilinen ve Emir Gıyaseddin tarafından başka bir Hurufiye gönderilen bir mektuptur. Ahmed-i Lur Timurluların lideri Şahruh’a 830/1427 yılında bir suikast girişimde bulunmuştur. Ahmed-i Lur olay yerinde öldürülmüş, odasındaki eşyalardan ve görüştüğü kişilerden hareketle Hurufi olduğuna kanaat getirilmiştir. Bu olaydan iki yıl sonra Fazlullah’ın torunu Emir Nurullah ve Fazlullah’ın halifesi Aliyyü’l A’lâ’nın yeğeni Emir Gıyaseddin suikastın azmettiricileri oldukları düşüncesiyle tutuklanmış, sorgulanmış, hapsedilmiş ve nihayetinde de zindandan kaçmışlardır. Elimizde tek nüshası olan bu mektup tüm bu süreçleri en ince ayrıntısına kadar anlatmaktadır. Mektupta dönemin idarecileri ve ulemanın Hurufilere bakışları, Hurufilerin tarih kitaplarına yansımayan Timur ve Karakoyunlularla bazı temasları da göze çarpmaktadır. Buna ek olarak idareciler ve ulemanın Hurufilik hakkında aslında çok az şey bildikleri de açıkça görülüyor. 15. yüzyıl Timurlu devletinde yargılanma sürecini bizzat yargılananların ifadelerinden takip edebildiğimiz bu mektup, bize sunduğu tarihsel veriler yanında Fazlullah’ın ve ailesinin mezhebi, Vahdet-i Vücutçulukla aralarındaki mesafe gibi doktriner bilgileri de içermektedir. Bu çalışmamızda, öncelikle mektubun yazıldığı sürece kadarki dönemi kapsayan tarihsel arka plan izah edilmiş, mektupta geçen bilgilerin sağlaması yapılarak bir kronoloji oluşturulmuş, akabinde de tarihsel ve doktriner açıdan önemi anlatılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hurufilik, Sahîfetü’l İstihlâs, Emir Nurullah, Emir Gıyaseddin, Şahruh, Uluğ Bey.