Türkmenlerin İslamiyet’i Kabulüne Dair Bir Kesit; Ersarı Bay ve Muinü’l Mürid

Dünya tarihinde, toplumları ve onların kaderlerini etkileyen olaylar hayli nadirdir. Bu bakımdanTürklerin İslamiyet’i kabulleri başta Ortadoğu olmak üzere Avrupa’nın ve dahi dünya tarihinişekillendiren ender olaylardandır. Ancak bu süreç yani Türklerin İslamiyet’i tanımaları ve kabulsüreçleri çok katmanlı bir konudur. Zira kadim bir kültürün mensubu ve mirasçısı olan Türklerinİslamiyet ile tanışmaları, inançlarında köklü değişimi kabulleri dikkatle tetkike muhtaçtır.İlgili konuya dair farklı çalışmalar yapılsa da cevabı halen tam olarak verilememiş birçok soruaraştırılmayı beklemektedir. Öte yandan dinin bireysel yönü kadar toplumsal boyutu olması hasebiyleİslamlaşmanın yaşandığı devrin siyasi ve askerî şartları Türklerin İslamiyet’i kabullerinde çokönemli olmuştur. Çalışmaya konu olan Ersarı Bay ve onun ricasıyla yazılan Muinü’l Mürid adlı eserişte Türklerin bu süreçlerine önemli bir ışık tutmaktadır. Türkmenlere yolbaşçılık yapan ve bugünnüfusları bir buçuk milyona yaklaşan Ersarı Boyunun mensupları onun liderliğine ve aldığı kararlarahalen minnettardır. Çünkü Ersarı Bay’ın, Moğol seferleri sonrası oluşan hercümerç içerisinde aldığıkararlar binlerce insanın hayatını kurtarmasına vesile olmuştur. Cengiz Han’ın batı seferleri sonucuoluşan yeni siyasi ve sosyal yapıyı en doğru şekilde okuyan Ersarı Bay, yalnızca kendi boyu içindeğil Türk tarihi içinde kıymetli bir eserin ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Çalışmamızda XII.yüzyılın şartları, Moğol akınlarının sonuçları ve Ersarı Bay’ın tarihi şekillendiren kararını nasılaldığına bakılacaktır. Akabinde de Muinü’l Mürid aracılığı ile konar-göçer Türkmenlere İslamiyet’innasıl anlatıldığı tetkik edilecektir.