Günümüz Alevi ve Bektaşi Topluluklarında İsim Kültürü Üzerine Bir Anket Çalışması: İstanbul Örneği
Main Article Content
Özet
Öz
Ad, sadece bireyin değil ailenin, topluluğun, toplumun ve kültürün de tanımlayıcısıdır. Bireylerin isimleriyle müsemma oldukları ve aynılaştıkları düşüncesiyle bu çalışmada, günümüzde Alevi ve Bektaşi topluluklarında ad verme tutumunun yorumlanması amaçlanmıştır. Çalışmanın temel bakış açısına göre isim kişiyi, kişi de ismi tamamlamaktır. Bununla birlikte isim hem bireysel, hem de toplumsaldır. Birey tarafından taşınan isim aslında buzdağının görünen kısmıdır; diğer kısmında geçmişten günümüze çeşitli toplumsal deneyimlerin derinliği bulunabilmektedir. Çalışmasının araştırma evreni İstanbul olup, araştırma örneklemi Avrupa yakasında ikamet eden 18 yaş ve üstü 224 Alevi kadın ve erkekten ibarettir. Araştırma tekniği kapalı uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmış bir anketten ibaret olup, elde edilen veriler SPSS veri analizi ardından yorumlayıcı yaklaşımla tartışılmıştır. Türk kültüründe ailelerin çocuklarına dini kaynaklı, ardından tanınmış/sevilen kişi odaklı ve/veya en nihayetinde hoşluk taşıyan isim vermeleri, tesadüfi değil toplumsal hafızanın bir tercihi olabilmektedir. Alevi ve Bektaşi topluluklar, çocuklarına kendi geleneksel anlayışları üzerinden isim verseler de toplumun diğer kesimleriyle uyumlu bir ilişki içerisindedirler.
Anahtar Kelimeler: Ad verme, Alevilik ve Bektaşilik, antroponomi, Türk kültürü.
Ad, sadece bireyin değil ailenin, topluluğun, toplumun ve kültürün de tanımlayıcısıdır. Bireylerin isimleriyle müsemma oldukları ve aynılaştıkları düşüncesiyle bu çalışmada, günümüzde Alevi ve Bektaşi topluluklarında ad verme tutumunun yorumlanması amaçlanmıştır. Çalışmanın temel bakış açısına göre isim kişiyi, kişi de ismi tamamlamaktır. Bununla birlikte isim hem bireysel, hem de toplumsaldır. Birey tarafından taşınan isim aslında buzdağının görünen kısmıdır; diğer kısmında geçmişten günümüze çeşitli toplumsal deneyimlerin derinliği bulunabilmektedir. Çalışmasının araştırma evreni İstanbul olup, araştırma örneklemi Avrupa yakasında ikamet eden 18 yaş ve üstü 224 Alevi kadın ve erkekten ibarettir. Araştırma tekniği kapalı uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmış bir anketten ibaret olup, elde edilen veriler SPSS veri analizi ardından yorumlayıcı yaklaşımla tartışılmıştır. Türk kültüründe ailelerin çocuklarına dini kaynaklı, ardından tanınmış/sevilen kişi odaklı ve/veya en nihayetinde hoşluk taşıyan isim vermeleri, tesadüfi değil toplumsal hafızanın bir tercihi olabilmektedir. Alevi ve Bektaşi topluluklar, çocuklarına kendi geleneksel anlayışları üzerinden isim verseler de toplumun diğer kesimleriyle uyumlu bir ilişki içerisindedirler.
Anahtar Kelimeler: Ad verme, Alevilik ve Bektaşilik, antroponomi, Türk kültürü.