İsmail Hayr Bey İsyanı Işığında Osmanlı-Nusayri İlişkileri

1517 yılında Suriye bölgesinin ele geçirilmesi ile Nusayriler1 Osmanlı hâkimiyeti altına girmişlerdir.Genel itibariyle baktığımız zaman Osmanlı-Nusayri ilişkileri yüzyıllar boyunca değişikliklergöstermiştir. Osmanlı yönetimi altında Nusayriler kimi zaman Müslüman tebaanın bir parçası sayılırkenkimi zaman heretik bir grup olarak düşünülmüştür. Genel itibariyle Nusayrilerin statüsüve Osmanlılar ile ilişkileri toplumlararası gerilim, bölgesel politik gelişmeler, Nusayrilerin Osmanlıyönetim modeline uyumu ve en önemlisi Osmanlı pragmatizmine bağlı olarak değişmiştir. Bu makaledeOsmanlı-Nusayri ilişkileri İsmail Hayr Bey İsyanı ışığında değerlendirilmiştir. Bu kapsamda,İsmail Hayr Bey isyani öncesinde Osmanlı-Nusayri ilişkilerinin durumu, İsmail Hayr Bey’in Safitamüdürlüğüne atanma süreci ve ardından isyana giden süreç, Nusayrilerin İsmail Hayr Bey isyanınınasıl karşıladıkları, Sünni halkın isyana tepkileri, Osmanlı merkez yönetimin bu isyanla baş etmestratejileri ve bu isyanın imparatorluğun diğer bölgelerinde meydana gelen isyanlardan farkı, Osmanlıve İngiliz arşiv belgeleri, Amerikan, İngiliz ve Fransız seyyahların notları ve Türkçe, Arapçave Fransızca kaynaklar ışığında tartışılmıştır. Böylece bu makale, 1850 ile 1860 yılları arasındakiOsmanlı Nusayri ilişkilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirerek bu alandaki boşluğun doldurulmasınakatkıda bulunacaktır.