Xıv. Yüzyıl Horasan’ında Şiî Bir Otorite: Şeyh Hasan Cevrî ve Siyaset Algısı

 Devlet yönetimlerinde siyasi ve dinî yapının ayrılmaz bir bütün olduğu gerçeği, bu temelle kurulan devletlerin geleceği açısından önemli bir ayrıntıdır. Bu ayrıntının önemini, dinî yapılanmaların siya­sete yön vermesi sonucu birçok sorunun ortaya çıkmasıyla açıklamak mümkündür. Zira din ve siya­set temelli ayrışmalar, devlet içinde farklı grupların oluşmasına neden olmanın yanı sıra gruplar arası çatışmaları da kaçınılmaz hale getirmiştir. Bu durum devletlerin temelden sarsılması meselesini orta­ya çıkarmıştır. Tarihin sayfalarına bakıldığında XIV. yüzyıl Horasan’ın Sebzevâr şehrinde, görünürde iktisadi nedenlerle ortaya çıkan gerçekte ise bağımsızlık hareketi olarak vücut bulan bir yapılanma söz konusudur. Bu hareket, zamanla Şiî yapılı bir kalıba girmiş aynı amaçla ortaya çıkması muhtemel birçok harekete de öncülük etmiştir. Bu bağlamda Serbedârî Hareketi olarak adlandırılan siyasî, sos­yal ve iktisadi içerikli ayaklanmanın dinî lideri olarak kabul edilen Şeyh Hasan Cevrî ve onun siyaset algısı, makalenin ana konusunu oluşturmaktadır. Makalede Şeyh Hasan Cevrî’nin Şiî yapılı bir ideo­loji çerçevesinde vermiş olduğu mücadele ve bu uğurdaki icraatları ana kaynaklar vasıtasıyla ortaya çıkarılmış olup siyasetin din temelli kurumsal bir yapı kazanması meselesi de makale içerisinde okuyucuya aktarılmaya çalışılmıştır.