19. Yüzyıl Osmanlı Dini Mimarisi Dekorasyonunda Duvar Resmi Sanatı: Balkanlardan Kalkandelen Alaca Camii Örneği

“Kalem işi” olarak isimlendirilen duvar nakışları Türk- İslam mimarisinin önemli estetik unsurlarından birini oluşturmaktadır. Kalem işi Osmanlı mimarisinde özellikle Batılılaşma döneminin etkisiyle gelişmiş ve değişikliklere maruz kalmıştır. Bu süslemelerin yapının inşa edildiği tarih ve mimari üslup özelliklerine göre özellikler taşıması, yapıldıkları dönemin sosyo- ekonomik ve sosyo- kültürel özelliklerini yansıtması, resim sanatının Osmanlı sanatı içindeki gelişimini aktarması sebebiyle yeri ve önemi büyüktür. Bilhassa 19. yüzyılda yapılan duvar resimleri Batı etkisi ile gelişen ve değişen Osmanlı resim sanatının en önemli örneklerini oluşturmaktadır. Bu duvar resimlerinin önemli örneklerine ise Balkanlardaki Osmanlı mimarlık eserlerinde rastlamak mümkündür. Bu çalışma kapsamında Osmanlı İmparatorluğunun Balkanlarda önemli bir ticaret merkezi konumunda olan ve önemli dini yapılara ev sahipliği yapan Kalkandelen şehrinde, süsleme özellikleri ile Osmanlı mimarisinde önemli yeri bulunan Alaca Camii örneği üzerinde 19. yüzyılda Batı etkisi ile gelişen ve değişen Osmanlı duvar resmi sanatının özellikleri, içerdikleri duvar resimleri Alaca Camii’ndeki duvar resmi örnekleri ile benzerlikler taşıyan diğer örnekler ile karşılaştırılarak belirlenmiştir.