Alevilik- Bektaşilik Muhtevalı Bir Cönk

Türk kültür tarihinin özellikle de sözlü kültürün yazılı belgeleri olan cönkler, toplumun bilgive değerler dünyasına ait önemli belgeler sunar. Araştırmamıza esas olan cönk, Türk Kültürüve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi arşivinde “1954” numarada CD olarak bulunmaktadır.Eser, yeni yazıya aktarılmış, metin içinde geçen Arapça dualar, âyetler ve açıklamaya muhtaçkavramlar dipnot olarak verilmiştir. Cöngün düzenleyicisi ve düzenlenme tarihi hakkındatam bir bilgi olmamakla beraber 47. sayfada 4.4.1961 tarih kaydı ile “Saralp Sulu BektaşHoca’dan yadigâr” kaydı mevcuttur. Cöngün Alevi-Bektaşi topluluk içinde vücut bulduğu,muhtevasından anlaşılmaktadır. Eserdeki ikrar veya musahip cemi uygulamalarında söylenenikrar verme, Nâdı Aliyyen başlıklı dua, çeşitli âyetler ile On İki İmamları da kapsayan salavatmetinleri dikkat çekicidir. Tevhidden sonra bu gelenek içinde önemli yeri olan şairlerindört kapı kırk makam, üç sünnet yedi farz, farzdan düşmek gibi konuları işleyen nefesleriyleHz. Muhammed, Hz. Ali ve ehl-i beyt sevgisini işledikleri nefesler gelmektedir. Ayrıca Hz.Hüseyin’in katlinden duyulan üzüntünün ifade edildiği ve onlardan istimdad talep edilennefesler de cönkte yer almaktadır. Bütün bunlar, cöngün zâkirlik görevini de üstlenmiş birdedeye ait olduğunu düşündürmektedir. Bu çalışmada, 60 sayfalık cönk, şekil özellikleri vemuhteva açılarından incelemeye tâbi tutulmuştur.Anahtar kelimeler: Cönk, sözlü gelenek, Alevilik-Bektaşilik, cem, düstur, dört kapı kırkmakam, üç sünnet yedi farz, Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Hüseyin.