Bâtıni Düşüncede Tevil ve Nusayrîlik

İslam dünyasında uzun bir zaman adından söz ettiren konulardan biri de kuşkusuz Bâtıniliktir.Gizli olan şeylerin iç yüzünü bilenler için kullanılan Bâtınilik, her zâhirin bir bâtını olduğuve Kur’ân’daki her âyetin de bir yorumu bulunduğunu ileri sürerek bunun da, ancak Tanrı ilearalarında gizli bir sır ve özel bir bağ bulunan mâsum imamın bildiğine inanan grupları ifadeetmek için kullanılmıştır. Kur’ân’daki her ayetin bir yorumu olduğu görüşünden hareketleBâtınilerde yorumun sınırı ve ölçüsü yoktur. Bu düşünceye göre Peygamber, ayetlerin zâhiriniyani görünür anlamlarını ifade etmiştir, imamlar ise bu ayetlerin gerçek anlamlarına vâkıftır.Bu açıdan Kur’ân’ın gerçek anlamını bilen, ondaki Bâtıni anlamlara vâkıf olan imamdır.Başlangıçta Caferîlik ve İsmailîlik ile vücut bulan Bâtınilik düşüncesi İslam dünyasında çeşitliisimler altında tezahür etmiştir. Bu kapsamda ortaya çıkan ve bu gün de varlığını devamettiren bir Bâtıni akım da Nusayrîliktir. Bu çalışmada öncelikle İslam düşüncesinde tevil düşüncesininilk ortaya çıkışı ve bu kavramın Sünnî ve Bâtıni düşüncede nasıl algılandığı vekullanıldığı üzerinde durulacak; ardından Nusayrîlik akımının kısa bir tanıtımı, genel olarakitikâdî düşünceleri ve bu düşüncelerinin oluşumunda kullanılan tevil yöntemlerinin yapısı veboyutları ortaya konmaya çalışılacaktır.Anahtar Kelimeler: İslam, Bâtınilik, Nusayrîlik, Tevil