Dediği Sultan Adı ve Bir Yerelleştirme Örneği: Dedegi~Dediği

Konya Ilgın Mahmuthisar beldesinde türbesi olan ve bu bölgedeki veli zatlardan birisi olarak bilinen Dediği Sultan’ın adı dikkat çekicidir. Dediği Sultan, menkıbevi bilgilere göre, Anadolu’ya ilk gelen kolonizatör dervişlerden biri olup Hoca Ahmet Yesevi ile de irtibatlıdır. Anadolu’da tanınan ve meşhur şahsiyetlerden Hacı Bektaş Veli, Mevlana Celalettin Rumi, Emir Sultan, Karaca Ahmet, Seyit Harun Veli gibi mutasavvıflar ile Sultan Alâeddin, Kadıncık Ana gibi hanedana mensup kişilerle zamandaş olarak gösterilmiştir. Asıl adının Şeyh Halit olduğu tahmin edilen Dediği Sultan’ın adındaki “dediği” kelimesi birçok kişi tarafından farklı okunmuş veya telaffuz edilmiştir. “dediği, didiği, dedegi, dedeki, didi, dede begi, dediyi, dedini” gibi farklı okuyuş ve telaffuzlardan hangisinin asli olduğu hususunda halk köken bilimine göre bazı izahlar varsa da, bunların doğruluk derecesi şüphelidir. Bu çalışmada “dediği” kelimesinin Menakıpname’de ve halk arasında kabul gördüğü şekli ile “demek” fiilinden mi geldiği, yoksa bir “yerlileştirme” örneği mi olduğu konusuna açıklık getirilecektir.