Kasidelerde Hz. Ali ve Hz. Ali’ye Dair Unsurların Kullanımına Yönelik Tespit ve Değerlendirmeler

Divan şiiri geleneği içinde dinî ve tarihî şahsiyetlerin anlamı çok büyüktür. Şairler, şiirlerininçatısını oluştururken tarihin ve geleneğin bu şahsiyetlere yüklediği anlam zenginliklerindenziyadesiyle yararlanmışlar ve onları şiir estetiği içinde yeniden yorumlamışlardır. Bu şahsiyetlerdenbiri de şüphesiz Hz. Ali’dir. Hz. Peygamber’imizin amcasının oğlu, damadı ve dörthalifeden birisi olan Hz. Ali; seçkin kişiliği, yiğitliği, cesareti, ilmi, ahlakı, cömertliği vb. özellikleriyleİslam dünyasında önemli bir yere sahiptir. Divan şiiri ve tasavvuf edebiyatında onunözellikleri çeşitli vesilelerle konu edinilmiş; onun için birçok methiye, na’t vb. türlerde şiirlerkaleme alınmıştır. Kasidelerde ise Hz. Ali’nin özel bir yeri vardır. Bazen ona, şairin övdüğükişiyi tavsif etmek için benzetilen unsuru olarak yer verilmiş; bazen de kendisi için yazılanşiirlerde üstün nitelikleri dile getirilmiştir. Her iki durumda da Hz. Ali, tarihin ve geleneğinkendisine sunduğu unvan ve lakaplarıyla şiire kaynaklık teşkil etmiş ve şairlere ilham olmuştur.Bu çalışmada Hz. Ali’nin divan şiiri kaside geleneği içindeki yeri tespit edilerek divanşairlerinin onu nasıl ve ne şekilde tasvir ve tavsif ettikleri ortaya konulmuştur.Anahtar Kelimeler: Kaside, Hz. Ali, Hayder, Murtazâ, Zülfikâr