Tarihi Süreçte Muşa’şa’lar

XV.Yüzyıl Huzistan ve Irak-ı Arab’ın güney doğusu sırasıyla Timurlu, Karakoyunlu, Akkoyunlu ve Safevîlerin hakimiyet bölgesidir. Devlet yöneticileri kendilerine alternatif olarak gördükleri Muşa’şa’lar ve onlar ile benzer özellik taşıyan diğer aşırı Şiî ve tasavvufî hareketlerin isyanlarını bastırmak için uğraşmış vermişlerdir. Bu hareketler içerisinde Muşa’şa’lar bazen bağımsız, bazen ise vassal olarak Huzistan ve Irak-ı Arab bölgesinde varlıklarını sürdürmüşlerdir. Çeşitli dönemlerde merkezi otoriteyi elinde tutan yönetimle anlaşmazlıklar içerisine giren Muşa’şalar varlıklarını uzun bir süre yarı özerk bir şekilde, mevcut güçleri tedirgin etmektenöteye gidemezken hâkimiyet alanlarını genişletememişlerdir. Mahalli bir oluşum olarak ortaya çıkan Muşa’şa’lar devletleşme sürecinde ciddi mücadeleler vermiştir. Bu makalede, Huzistan veIrak-ı Arab’ın güney doğusunda ortaya çıkan halk tabanlı batınî ve sufîyane din hareketlerinden biri olan Muşa’şa’ların kendilerine karşı yapılan tüm baskı ve otoriter güçlere karşı verdiği varlıkmücadelesini dönem kaynakları taranarak siyasî açıdan genel değerlendirmesi yapılacak, mevcut iktidar ile ilişkisi sorgulanmaya çalışılacaktır. Ayrıca tarihi süreçte XV. Yüzyıl ve sonrasındaoynadığı rol ve bölgeye bıraktığı etki üzerinde durulacaktır.