Dede Şeyh Hasanlar ile Aşiret Şeyh Hasanlar

Doğu Anadolu’da Malatya, Tunceli, Erzincan, Sivas, Gümüşhane, Erzurum, Bingöl ve Muş illerinde yaşayan ve “Şeyh Hasanlılar” olarak bilinen bir topluluk var. Bu topluluk iki ana koldan gelmektedirler. Halk bunları tek kökten gelen bir topluluk sanmaktadır. Bu topluluğun bir kolu Ehlibeyt’ten gelmektedir. Yani Hz. Muhammed’in kızı Fatima ile Hz.Ali’nin evliliğinden doğan İmam Hüseyin’in Kerbela katliamında hayatta kalan oğlu Zeynel Abidin’in soyundan gelmektedirler. Bu koldan gelenlere “Dede Şeyh Hasanlılar” denir. Bunlar Alevi inanç önderleridir ve geniş bir talip topluluğuna inanç önderliği yaparlar. Bu kolun Anadolu’ya gelen ilk önderleri Şeyh Hasan ve Şeyh Ahmet kardeşlerdir. İkinci kol Şeyh Hasanlılar, esasen Moğol kökenli olup, yaşadıkları bölgelerde hâkim olan kültürün etkisinde kalarak kimi yerde Kürtçe, kimi yerde Zazaca, kimi yerde Türkçe konuşmaktadırlar. Bunlara da “Aşiret Şeyh Hasanlılar” denir. Aşiret Şeyh Hasanlıların sayıları bugün iki yüz bini bulmaktadır. İşte bu yazımızda, iki koldan (iki ayrı kökten) gelen Şeyh Hasanlıları ele alıp, yanlış algının ve yanlış bilginin ortadan kalkmasına katkı sağlamaya çalışacağız.