TURİST REHBERLİĞİ PROGRAMLARI MÜFREDATLARINDA TÜRK KÜLTÜRÜ TEMALI DERSLERİN NİCELİK VE NİTELİKLERİNİN İNCELENMESİ

Profesyonel turist rehberleri, yerli veya yabancı turistlere ziyaret ettikleri destinasyonla ilgili bilgi veren, onlara seyahatleri boyunca eşlik eden, turun sağlıklı bir şekilde tamamlanmasından sorumlu olan kişilerdir. Turist rehberlerinin hizmetlerini sağlayabilmeleri; tarih, coğrafya, arkeoloji, dinler tarihi, sanat tarihi, mitoloji gibi pek çok farklı alanda yeterince donanım sahibi olmalarıyla mümkündür. Bu alanlardan biri de halk bilimidir. Turist rehberleri, yerel halkın kültürel değerleri ile ilgili bilgi ve deneyimlerini turistlere aktarmalı, mümkün olduğu durumlarda turistlerin de söz konusu kültürel unsurları deneyimlemesini sağlayabilmelidir. Türkiye’de turist rehberliği eğitimi; bakanlık kursları ve üniversitelerin yürüttüğü önlisans, lisans ve lisansüstü eğitim programları olmak üzere dört farklı şekilde verilmektedir. Bu eğitim programlarında, turist rehberi adaylarına mesleğin icrasında ihtiyaç duyacakları bilgi, beceri ve yetenekler kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bu çalışma, turist rehberliği eğitimi veren lisans ve önlisans programlarında Türk Kültürü temalı derslere ne kadar yer verildiğini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada ayrıca, müfredatlarda Türk Kültürü temalı derslerden hangilerine ne sıklıkla yer verildiğinin tespit edilmesi ve ders içeriklerinin neler olduğunun incelenmesi de amaçlanmıştır. Bu amaçlarla nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi ve doküman tarama tekniklerinin kullanıldığı bu çalışmada, Türkiye’de lisans ve önlisans düzeyinde eğitim veren turist rehberliği programlarının ders müfredatları ve ders içerikleri incelenmiştir. Araştırmada otuz önlisans programının altısında Türk Kültürü ile ilgili hiçbir derse yer verilmediği, lisans programlarında ise otuz yedi lisans programının yirmisinde Türk Kültürü temalı ders sayısının beşin altında kaldığı tespit edilmiştir. Türk el sanatları ile ilgili derslerin gerek önlisan gerekse lisans programlarında en çok yer verilen ders olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda gerek önlisans gerekse lisans programlarında Türk Kültürü temalı derslere yeterince yer verilmediği tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bir diğer önemli sonuç ise farklı üniversitelerde verilen benzer isimli derslerin içeriklerinin birbirinden farklı olması ve bu konuda bir standardın bulunmamasıdır. Araştırmada ayrıca sınırlı sayıda da olsa bazı programlarda şehir temalı derslere yer verildiği tespit edilmiştir. Şehre veya yöreye özgü kültür unsurlarının ön plana çıkarılabilmesi için şehir temalı derslerin büyük önem taşıdığı düşünülmektedir. Araştırmanın sonuç bölümünde ise bulgulardan hareketle, turist rehberliği önlisans ve lisans programlarında Türk Kültürü temalı hangi derslere yer verilmesi gerektiğine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime: Turist rehberliği eğitimi, Ders müfredatları, Türk Kültürü, Kültürel miras, Halk bilimi.