HAREZM TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ BİR VASİYETNAME: HZ. MUHAMMED'DEN HZ. ALİ'YE ÖĞÜTLER

Günümüze ulaşan Arap harfli Türkçe metinlerin bir kısmını dinî metinler teşkil etmektedir. Çeşitli konuları ele alan ve Türklere İslam diniyle ilgili şeriatları öğretmek amacıyla hazırlanan bu eserlerin bir kısmı Arapçadan veya Farsçadan tercüme edilmiştir. Geçtiğimiz aylarda adı, yazarı, müstensihi ve istinsah tarihi belli olmayan bir mecmua elimize geçmiştir. Herhangi bir yerde kayıtlı olmayan bu mecmua Kastamonulu araştırmacı Tuncay SAKALLIOĞLU’nun koleksiyonunda bulunmaktadır. Mecmua, konuları açısından birbiriyle bağlantılı olan birkaç metinden oluşmaktadır. Mecmuanın son metninin Doğu Türkçesiyle yazıldığı dikkatimizi çekmiştir. İnceleme sonucunda bu metnin Harezm Türkçesiyle yazıldığı tahmin edilmiştir. Söz konusu metin, Hz. Muhammed’in Hz. Ali’ye aktardığı hadislerden oluşmaktadır. Bu eserde ‘Yā cAlî’ ibaresi ile başlayan 98 adet hadis bulunmaktadır ve bu hadisler Müslümanlara Hz. Ali üzerinden verilen öğütler şeklindedir. Metinde geçen hadislerin neredeyse hepsinin (“https://ar.lib.eshia.ir/” internet adresinde bulunan Vasiyyetu’n-Nebî li- cAlî’ bin Ebî Ṭâlib adlı elektronik kitapta) Arapça karşılığı bulunmuştur. Elimizdeki eserin de bu eserin Türkçe çevirisi olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı Türkoloji âlemine yeni bir eseri tanıtmak ve Harezm Türkçesiyle yazılmış eserler listesine yeni bir eser eklemektir.  Çalışma; giriş ve sonuç hariç eserin özellikleri, metin ve dizin olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır.  Eserin özellikleri bölümünde yazmanın tavsifi yapıldıktan sonra tespit edilen belli başlı dil özellikleri üzerinde durulmuştur. Metin bölümünde çeviri yazı karakterleri kullanılarak eserin çeviri yazısı yapılmıştır ve ardından eserin dizinli sözlüğü verilmiştir. Çalışmanın sonuna da eserin tıpkıbasımı eklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Harezm Türkçesi, Orta Türkçe, Türk Dili, Hz. Muhammed, Hz. Ali, Vasiyetname, Nesefi.