Kerbela Olayının Sözlü Geleneğe Yansıması: İmam Hasan ve İmam Hüseyin Destanı

Kerbela Olayı, yüzyıllardır edebiyatta ve özellikle de sosyal hafızada etkisini sürdüren önemlitarihî olaylardan birisidir. Kerbela’da Hz. Hüseyin’in şehit edilmesi, hem yazılı hem de sözlüedebiyatın çeşitli türlerinde ele alınmış ve ele alınmaya devam edilmektedir. Bu çalışmanınkonusunu, Türkmenistan’da destan olarak anlatılmakta olan bir Kerbela hikâyesi olan İmamHasan ve İmam Hüseyin destanı oluşturmaktadır. Nazım-nesir karışık bir şekle sahip budestanda Kerbela’da vuku bulan olaylar, geleneksel bir üslupla anlatılmıştır. Makalede,öncelikle Kerbela Olayı’nın yazılı ve sözlü edebiyata yansımaları, Türkmenistan’daki destangeleneği, İmam Hasan ve İmam Hüseyin destanının Türkmen destan geleneğindeki yeri,epizot ve motif yapısı, şekil ve üslup özellikleri üzerinde durulmuştur. Yapılan tespit vedeğerlendirmelerin sonunda Kerbela Olayı’nı anlatan pek çok hikâyenin özellikle Muharremaylarında okunduğu veya anlatıldığı, Türkiye dışındaki bazı Türk topluluklarında da bugeleneğin yaşatılmakta olduğu, tarihî bir olaya dayalı olarak oluşmuş İmam Hasan ve İmamHüseyin destanının Türkmen destan geleneğinin kurallarına göre şekillendiği ve destandaTürk kültürünün ortak motiflerinden faydalanıldığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Kerbela Olayı, Hz. Hüseyin, Türkmenistan, destan.