Hataî’nin Elifnâme Şeklinde Yazdığı Düvazdeh

Şairler, şiirlerini oluştururken farklı şekil ve türleri kullanarak orijinal, estetik eserler vermişlerdir. Halk ve divan edebiyatlarında Arap harflerinin diziliş özelliklerinden yararlanılarak oluşturulan şekillerde, değişik konularda yazılan ‘elifnâmeler’e rastlanmaktadır. Elifnâmelerde genellikle dinî tasavvufî temalar işlenmektedir. Elifnâmelerin şekil mi tür mü olduğu hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Alevi-Bektaşi edebiyatında yaygın olarak örneklerigörülen on iki imamı konu edinen ‘düvazdeh’, ‘düvaz imam’ veya ‘düvaznâme’ olarak adlandırılan şiir türü bulunmaktadır. Alevî toplumunun yedi ulu ozanından biri kabul elden Şah Hatâî’nin, ‘Elifnâme’ şeklinde yazdığı, içinde on iki imamın da konu edildiği ‘düvazdeh’i ilginç bir örnektir. Kahramanlar sembolleriyle zihinlerde yer alır. Bu sembol genellikle kahramanın atı ve silahıdır. Kahramanın erginlenme sürecinde öne çıkan bu semboller zamaniçinde onunla özdeşleşir. Bu bağlamda Hz. Ali de atı Düldül ve kılıcı Zülfikar ile özdeşleşmiş, edebi metinlerde genellikle birlikte anılmıştır. Çalışmamızda elifnâme hakkında genel bilgi verilerek Hatâî’nin ‘düvazdehi’nin metni ışığında, metne nakarat olan “Lâ fetâ illâ Ali” ifadesinin çağrıştırdığı anlam çerçevesinde Hz. Ali ve kılıcı Zülfikar’a dikkat çekilerek şiirin transkribe edilmiş metnine yer verilecektir.