Koca Râgıb Paşa Münşeât’ında Nâdir Şah ve Caferî Mezhebi Tartışmalarına Dair Mektuplar

18. yüzyılın önemli devlet adamlarından ve aynı zamanda şair ve yazarlarından olan Koca Râgıb Paşa, 1110/1699 yılında İstanbul’da doğmuştur. Asıl adı Mehmed olup şiirlerinde Râgıb mahlasını kullanmıştır. Bir Divan’ı ve değişik konularda kaleme aldığı yedi mensur eseri ve Münşeât’ı vardır. Devlet işlerinde gösterdiği üstün başarıları ile I. Mahmud’un dikkatini çekmiş ve Nâdir Şah’ın İran’da tahta çıktığı 1736 yılında başlayan Caferî mezhebi görüşmelerindeki birinci heyette görevlendirilmiştir. 1736 yılında yapılan bu görüşmelerin anlatıldığı Tahkik ve Tevfik adlı eserini de I. Mahmud’un emri üzerine kaleme almıştır. Caferî mezhebi ile ilgili görüşmeler karşılıklı heyetlerin gönderilmesi ile sonraki yıllarda dadevam etmiş fakat antlaşma sağlanamamıştır. Bu makalede, Râgıb Paşa’nın Münşeât’ında yer alan Caferî mezhebi görüşmelerine dair kaleme aldığı iki telhis, bir name-i hümayun ve bir sadrazam mektubunun transkripsiyonlu metinleri verilerek tahlil edilmiştir. Tahlile göre, Nâdir Şah’ın Caferî mezhebi meselesini ve bu konuyla ilgili yazdığı mektupları, Osmanlı Devleti’ne karşı askerî bir taktik olarak kullandığı ve yapmak istediği fetihler için zaman kazanmak istediği ihtimali değerlendirilmiştir.