Mîr Fâzılî’nin Taksîm-i Salât U Evkât’ının

Hurûfîlik, Fazlullah (ö. 796/1394) tarafından XIV. yüzyılda Iran cografyasında kurulmus ve izlerini XVII. yüzyıla kadar net bir sekilde takip edebildigimiz felsefî ve tasavvufî bir akımdır. Hurûfîler Islam dünyasında oldugu gibi dünya kültür tarihinde de tüm felsefelerini harfler üzerine kurmaları itibariyle diger harfçilerden ayrılmıslardır. Fazlullah basta olmak üzere halifelerinden ve halifelerinin çagdaslarından olusan bir grup ki bu gruptan olarak Aliyyu’l A’lâ (ö. 1419), Seyh Ebu’l Hasan (d. 1352), Seyyid Serif, Seyyid Ishak (d. 1369), Emir Gıyâseddin (ö. 1448’den sonra), ve Mir Fâzılî’yi zikredebiliriz, eserlerini Farsça yazmıslar ve Iran-Azerbaycan cografyasında yasamıslardır. Fazlullah’ın halifelerinden Nesîmî (ö. 1418) ve onun talebesi Refî’î (ö. 1418’den sonra) ise, Hurûfîligin bu ilk döneminde eserlerini Farsça ve Türkçe olarak kaleme almıslardır. Iran ve Azerbaycan’dan sonra Anadolu’da akabinde de Balkanlar’da temsil edilmeye devam eden Hurûfîligin bu ikinci dönem eserlerinin birçogu Abdülmecid b. Firiste, Penâhî, Misâlî, Muhîtî, Arsî gibi sâir ve yazarlar tarafından Türkçe yazılmıstır. Hurûfî felsefesi, Hurûfî adını alan birçok düsünür ve edebiyatçıya ragmen hâlâ yeteri kadar bilinmemektedir. Bununla birlikte Hurûfîlik hakkında çok sey yazılıp söylenmistir. Bir düsünce akımını tanımanın en iyi yolunun onun ilk elden yazılmıs kaynaklarını okumaktan geçecegi muhakkaktır. Biz de bu düsünceden hareketle, Hurûfî eserleriyle ilgili bazı yanlıslıkları düzeltme ve ilk elden kaynakları okuyucunun hizmetine sunmayı amaçladık. Bu çalısma çerçevesinde, yazarı bilinmeyen ancak Mîr Fâzılî’nin Taksîm-i Salât u Evkât adlı eserinin bir tercüme/serhi olan Türkçe bir risale hakkındaki bazı hataları düzeltip, bu risaleyi transkripli ve karsılastırmalı olarak hazırladık. Türkçe olan bu metin aslında Taksîm-i Salât u Evkât adlı risâlenin belirli kısımlarını açıkladıgı için ta’lîkât olarak da kabul edilebilir. Söz konusu Türkçe metnin, Taksîm-i Salât u Evkât adlı eserle dogrudan iliskisi nedeniyle, ana metin olan Taksîm-i Salât u Evkât ile irtibatının bilinmeden anlasılması oldukça zordur. Bu nedenle vermis oldugumuz bu serh metninin açıklamasını da yaptık. Yapılan alıntıların nereden alındıgını ve asıl konunun ne oldugunu izah ederek metnin daha iyi anlasılmasını saglamaya çalıstık. Anahtar Kelimeler: Mîr Fâzılî, Taksîm-i Salât u Evkât, Serh, Hurûfî.